ทั่วถิ่น แดนไทย ของดีประจำจังหวัด ตอนที่ 1 จังหวัดปทุมธานี

ถิ่นบัวหลวง เมืองรวงข้าว เชื้อชาวมอญ นครธรรมะ

พระตำหนักรวมใจ สดใสเจ้าพระยา ก้าวหน้าอุตสาหกรรม

    ปทุมธานี เมืองอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ใกล้กรุงเทพฯซึ่งเศรษฐกิจกำลังเติบโตอย่างรวดเร็วทั้งรถไฟฟ้าสายสีแดง ที่คาดว่าเปิดให้บริการปีพ.ศ. 2563 นี้ โดยมีสถานีปลายทางบริเวณรังสิต และรถไฟฟ้าสายสีเขียวเข้ม ช่วงหมอชิต-สะพานใหม่-คูคต เปิดบริการปีพ.ศ. 2563 เช่นเดียวกัน ซึ่งจะเสริมศักยภาพการเป็นเมืองที่อยู่อาศัยของจังหวัดปทุมธานี

เดิมจังหวัดปทุมธานีเป็นถิ่นฐานบ้านเมืองไม่น้อยกว่า 300 ปีมาแล้ว นับตั้งแต่ปีพ.ศ. 2202 ตั้งอยู่ในภาคกลางห่างจากกรุงเทพมหานครไปทางทิศเหนือเป็นระยะทางประมาณ 27 กิโลเมตร พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่ม ริมสองฝั่งแม่น้ำ โดยมีแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่านใจกลางจังหวัด

    ปทุมธานีเป็นที่ตั้งของศูนย์การค้าส่งสินค้าทางการเกษตรประเภทพืชผัก และผลไม้ขนาดใหญ่ของประเทศ ได้แก่ ตลาดไท ตลาดสี่มุมเมือง ตลาดผลไม้คัดเกรดพิเศษที่ตลาดไอยรา และยังเป็นที่ตั้งของศูนย์การค้าขนาดใหญ่ ศูนย์สินค้าไอทีขนาดใหญ่ ตลอดจนห้างค้าปลีกสมัยใหม่ขนาดใหญ่เป็นจำนวนมาก เนื่องจากทำเลที่ตั้งอยู่ใกล้กรุงเทพมหานคร และมีการขยายตัวของชุมชนที่อยู่อาศัยเป็นจำนวนมากในช่วงเวลาที่ผ่านมา การค้าส่งและค้าปลีกเป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สร้างงาน สร้างรายได้ให้กับประชาชนในจังหวัดปทุมธานีเป็นจำนวนมาก 

    ถึงแม้ว่าจะเป็นแหล่งอุตสาหกรรมการค้าขนาดใหญ่ แต่ปทุมธานี ถือว่าเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจไม่น้อยรวมไปถึงแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นการท่องเที่ยวแบบเรียนรู้ เช่น พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ พิพิธภัณฑ์การเกษตรเฉลิมพระเกียรติ เป็นต้น จังหวัดปทุมธานียังมีจุดเด่นในเรื่องอาหารการกิน รวมถึงธรรมชาติและชุมชนริมน้ำ วิถีชีวิตวัฒนธรรมชาวไทยเชื้อสายมอญที่น่าสนใจ 2 ฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาในจังหวัดปทุมธานีนั้นเป็นวัดต่างๆมากมาย เช่น วัดหงส์ปทุมมาวาส วัดศาลเจ้า วัดไผ่ล้อม ฯลฯ ที่ล้วนแล้วแต่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และการท่องเที่ยวในจังหวัด

ของดีประจำจังหวัดปทุมธานีนั้นมีทั้งอาหารและเครื่องใช้ ซึ่งอาหารขึ้นชื่อนั้นได้แก่

1. ผักและผลไม้ แน่นอนว่าการเป็นพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาจึงเป็นแหล่งปลูกพืชผักผลไม้นานาชนิด โดยนำส่งตลาดสดในตัวเมือง และตลาดขนาดกลางและขนาดใหญ่ระดับประเทศอย่างตลาดสี่มุมเมืองและตลาดไทอีกด้วย
2. ข้าวเกรียบมอญโบราณ เมื่อเห็นคำขวัญแล้ว ว่าเป็นเมืองชาวมอญ ไม่แปลกที่อาหารขึ้นชื่อจะเป็นอาหารที่ทำโดยชาวมอญ ซึ่งสืบสานกันมาตั้งแต่อดีต โดยข้าวเกรียบมอญโบราณนี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ข้าวเกรียบงาปิ้ง เป็นอาหารพื้นบ้าน ประเภทกินเล่นของคนมอญ ซึ่งถือว่าอยู่คู่จังหวัดปทุมธานีมานาน
3. น้ำพริกไข่เค็ม สินค้าOTOP ประจำจังหวัด การันตีความอร่อยด้วยการคัดสรรวัตถุดิบที่มีคุณภาพและการปรุงอย่างพิถีพิถัน

เมื่อขึ้นชื่อว่าเป็นเมืองอุตสาหกรรม ข้าวของเครื่องใช้ในจังหวัดปทุมนั้นก็ถือว่าเป็นของดีประจำจังหวัดไม่แพ้กัน ได้แก่

1. ดินเผาทรงเครื่องเบญจสิริ  แต่เดิมมีการทำเครื่องปั้นดินเผาอย่างกว้างขวางในเมืองปทุมธานี ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของประเพณี วัฒนธรรม และภูมิปัญญาของชาวมอญ มีการนำแนวคิดจากเครื่องเบญจรงค์มาประยุกต์โดยใช้เศษผ้าไหมมาประดับโอ่งให้มีลวดลาย พัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ “ดินเผาทรงเครื่องเบญจสิริ” มีการพัฒนารูปแบบและลวดลายใหม่ๆ มีทั้งโอ่ง อ่าง แจกัน คณโฑ กรรณน้ำต้น ไห  หม้อยา โคมไฟ และรูปทรงอื่นๆ อีกมากมาย จนเป็นที่ยอมรับของตลาดทั้งในและต่างประเทศ ภายใต้ชื่อ “Thai Silk Jar”
2. เครื่องจักสานจากผักตบชวา แน่นอนว่าในแม่น้ำเจ้าพระยานั้น มีผักตบชวาลอยล่องอยู่จำนวนไม่น้อย จึงมีกลุ่มผลิตของใช้จากผักตบชวา นำผักตบชวามาสานตะกร้า และเครื่องใช้ภายในบ้านชนิดต่างๆ ด้วยฝีมือการสานอย่างประณีต และมีผลิตภัณฑ์หลากหลายรูปแบบจากความคิดสร้างสรรค์ จนกลายเป็นของฝากขึ้นชื่อประจำจังหวัด
3. ดอกบัวประดิษฐ์ ของฝากขึ้นชื่อที่เกิดจากการรวมกลุ่มของแม่บ้านที่ได้เข้ารับการอบรมที่ศูนย์ศิลปาชีพพิเศษบางไทร จนมีความชำนาญและสามารถประดิษฐ์ดอกไม้ได้อย่างสวยงาม และยังเป็นความหมายแทนชื่อเมืองปทุมธานีอีกด้วย

ถึงแม้จะดูไม่น่าเชื่อว่าปทุมธานีจังหวัดที่ใกล้กรุงเทพจะมีที่เที่ยว และของดีมากมายขนาดนี้ แต่ความจริงแล้วครบครันทั้งเรื่องกิน เรื่องเที่ยว และถ่ายรูป ที่สำคัญยังไปง่ายและสะดวกรวดเร็วอีกด้วย