“ลิขสิทธิ์ หมายถึง สิทธิแต่เพียงผู้เดียวที่จะกระทำการใด ๆ เกี่ยวกับงานที่ผู้สร้างสรรค์ได้ริเริ่มโดยการใช้สติปัญญาความรู้ ความสามารถ และความวิริยะอุตสาหะของตนเองในการสร้างสรรค์ โดยไม่ลอกเลียนงานของผู้อื่น โดยงานที่สร้างสรรค์ต้องเป็นงานตามประเภทที่กฎหมายลิขสิทธิ์ให้คุ้มครอง โดยผู้สร้างสรรค์จะได้รับความคุ้มครองทันทีที่สร้างสรรค์โดยไม่ต้องจดทะเบียน” คำอธิบายจากเว็บไซต์ของกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์

การละเมิดลิขสิทธิ์ในเมืองไทยเราอาจจะเป็นเรื่องที่พบเห็นกันหรือรับรู้จนกลายเป็นเรื่องปกติหรือเป็นความเคยชินไปเสียแล้ว แต่ในต่างประเทศนั้นการละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นโทษร้ายแรงและมีมูลค่าในการปรับเงินค่อนข้างสูงมาก เพราะถือว่าเป็นการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นการใช้สินค้าที่ก๊อปปี้แบรนด์ต่าง ๆ หรือการใช้ภาพถ่ายบุคคลในการขาย หรือการโหลดเพลง รวมไปถึงการใช้ซอฟต์แวร์ที่ไม่ได้มีการซื้อหรือลงทะเบียนไว้ ทั้งหมดนั่นก็คือการละเมิดลิขสิทธิ์

การละเมิดลิขสิทธิ์มีโทษทั้งทางอาญาและทางแพ่งด้วย โทษทางอาญา เช่น การทำซ้ำ ดัดแปลง หรือเผยแพร่โดยไม่ได้รับอนุญาต โทษปรับมีตั้งแต่ 20,000–200,000 บาท และหากทำในเชิงพาณิชย์มีโทษจำคุกตั้งแต่ 6 เดือน–4 ปี หรือปรับตั้งแต่ 100,000–800,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ นอกจากนี้ กรมทรัพย์สินทางปัญญา ได้มีการนำกฎหมายลิขสิทธิ์ฉบับใหม่มาปรับใช้กับสื่อออนไลน์เพื่อให้มีผลครอบคลุมมากขึ้น

มีคดีความเรื่องของการละเมิดลิขสิทธิ์เกิดขึ้นทั้งในระดับเล็ก ๆ ไปจนถึงระดับประเทศเกิดขึ้น บางครั้งที่เราเห็นธุรกิจอื่นสามารถนำภาพ วิดีโอ เพลง ข้อความ ฯลฯ มาใช้ได้นั่นอาจเพราะธุรกิจนั้น ๆ ได้ซื้อลิขสิทธิ์การใช้งานมาอย่างถูกต้อง ดังนั้น การศึกษาการละเมิดลิขสิทธิ์เบื้องต้นที่ SMEs โดยเฉพาะมือใหม่ทั้งหลายที่อาจพลาดโดยไม่รู้ตัว

พฤติกรรมส่วนใหญ่ที่ SMEs มักจะโดนปรับข้อหาละเมิดลิขสิทธิ์คือ

1. การโหลดเพลงเพื่อนำมาประกอบการขายโดยไม่ได้รับอนุญาตและเป็นเพลงที่มีลิขสิทธิ์

2. โหลดรูปเพื่อนำมาโปรโมตการขายโดยที่เจ้าของภาพไม่ได้อนุญาต

3. การใช้ซอฟต์แวร์แบบผิดกฎหมายโดยที่ไม่ได้รับอนุญาต

พฤติกรรมข้างต้นนี้ผู้ประกอบการมือใหม่หลายคนอาจจะยังทำพลาดอยู่บ้าง แต่เป็นข้อหลักที่ไม่ควรละเมิดลิขสิทธิ์ ถึงแม้ว่าภาพหรือวิดีโอหรือเพลงจะอยู่ตามเว็บไซต์ที่เผยแพร่ฟรี เช่น YouTube ก็ตาม ไม่ได้หมายความว่าการเผยแพร่ทาง YouTube จะไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ เพราะ YouTube เองก็มีการป้องการและบล็อกภาพและวิดีโอที่มีการละเมิดลิขสิทธิ์ไว้อยู่แล้ว

การโหลดข้อมูลออนไลน์และนำมาทำการโปรโมตสามารถตรวจสอบได้อย่างง่าย ทำให้เจ้าของลิขสิทธิ์สามารถตรวจสอบและส่งฟ้องได้ทันที ถ้าไม่อยากขาดทุนหรือเสียชื่อเสียงจากการละเมิดลิขสิทธิ์ เราควรตรวจสอบที่มาของโฆษณาที่เราเอามาใช้โปรโมตเพื่อการขายก่อนที่จะโดนฟ้องและเสียค่าปรับพร้อมรับบทลงโทษทางกฎหมาย